مجموعه باستانی بی بی دوست سیستان مشتمل برتپه های اشکانی و اسلامی میانه و متاخر،دو قلعه، کوره، گورستان، آس باد، آرامگاه و چندین سازه در کنار یکدیگر که در سالهای اخیر دچار دخل و تصرف شده است ،تعیین عرصه و حریم شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری محمد کیخا سرپرست هیات باستان شناسی با اعلام این مطلب گفت :این محوطه باستانی براثر عواملی همچون، پیشروی زمین های کشاورزی ، ساخت و ساز برخی سازمان ها و چندین کارگاه آجر پزی در پیرامون و بخش هایی از عرصه  این مجموعه در معرض تهدید و نابودی است.

 وی اظهارداشت:با توجه به شواهد بدست آمده این مجموعه از دوران اشکانیان تا دوران اسلامی متاخراستقرار داشته است به نحوی که سفالینه های آن به دو قسمت سفال های دوران تاریخی و سفال های لعابدار سده های اسلامی میانه و متاخر قابل تفکیک و متمایز است.
 کیخا گفت :هیات باستان شناسی با توجه به این که این محوطه که جلوه گر بخشی از دارالحکومه سیستان(زاهدان کهنه) در دوران اسلامی است و همچنین  عوامل مخرب تهدید کننده آن ، اقدام به تهیه و تکمیل طرح پژوهشی تعیین عرصه و حریم این محوطه کرد تا با استفاده بهینه از استعدادهای موجود، گامی در حفاظت و حراست از میراث گران بهای فرهنگی این مرز و بوم بردارد.
 به گفته وی در نخستین گام با تکمیل نقشه توپوگرافی این محوطه و جانمایی اولیه گمانه های تعیین عرصه، این فعالیت باستان شناختی، شروع شد تا در نهایت با توجه به تجزیه و تحلیل گمانه های پیش بینی شده، خط عرصه، حریم درجه 1 و درجه 2 آن ترسیم شود تا هرگونه فعالیت انسانی در پیرامون این مجموعه در چهار چوب قانونی به انجام برسد. 
وی گفت :بی بی دوست متفاوت ترین و شاید مقدس ترین زیارت گاه سیستان است که مردان اجازه ورود به آنجا را نداشته و فقط دختران و زنان می توانند به زیارت آن رفته و حاجات خود و مردان خویش را به صاحب زیارت یعنی «بی بی دوست» برسانند. 
کیخا افزود:بقایای قبور قدیمی بسیاری در اطراف زیارت گاه دیده می شودو در حال حاضر این قبرستان دایر بوده و تدفین در آن انجام می   شود.
  به گفته وی درباره نام و نشان صاحب این زیارت گاه نظریه های متفاوتی وجود دارد از جمله در نظر بسیاری از اهالی منطقه، بی بی دوست با نام فاطمه و کنیه حسینی (موسوی) معروف است. 
این باستان شناس افزود:نام پدربی بی دوست سید صالح معروف به «آتش نفس» بوده است و از آن جا که سید صالح به تنها دخترش، فاطمه، علاقه ی بسیاری داشته وی را با عنوان «بی بی دوست داشتنی» یا همان بی بی دوست خطاب می کرده است.
  به گفته کیخا، مزار بی بی دوست در نزد مردمان منطقه  سیستان از ارزش و احترام ویژه ای برخوردار است و با نام های بی بی نوروز، بی بی دوست، بی بی سه شنبه، بی بی نور، بی بی حور، بی بی تندوری و غیره معروف است. 
وی افزود:امروزه مزار بی بی دوست یکی از زیارت گاه های مسلمانان محسوب می شود. اما برخی او را با «ناهید» در آیین مهر تطیبق می دهند هر چند در این مکان مشخصات مهرابه مهری وجود ندارد .
 به گفته این باستان شناس نحوه پدیدآمدن این مزار با داستان مزار شیخ حسن و امام زاده زید در افغانستان شباهت دارد ظاهرا یک نوع پیوستگی انتسابی بین این مزارها و مزار سیداقبال واقع درمنطه لاش وجوین وجود دارد .  
مجوز تعیین عرصه و حریم محوطه باستانی بی بی دوست توسط رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادرشده است .

انتهای پیام/